Το “λίπος” ήταν μια κακή λέξη στη διατροφή. Ωστόσο, ορισμένα είδη λίπους είναι πολύ σημαντικά για το σώμα, ενώ άλλα μπορεί να είναι επικίνδυνα για την υγεία μας. Το σημαντικό είναι να παίρνετε μια καλή ισορροπία των λιπών και άλλων θρεπτικών ουσιών στη διατροφή σας. Τρώτε τα πιο υγιεινά είδη λίπους, στην σωστή ποσότητα.
Τα λίπη έχουν πολλές σημαντικές λειτουργίες στο σώμα σας. Για παράδειγμα, σας δίνουν ενέργεια, διατηρούν το σώμα σας ζεστό, βοηθούν στην δημιουργία των κυττάρων, προστατεύουν τα όργανα σας και βοηθούν το σώμα σας να απορροφά βιταμίνες από τα τρόφιμα.
Οι τρεις κύριες κατηγορίες λιπών είναι οι ακόλουθες:
1) Ακόρεστα λιπαρά
Τα ακόρεστα λίπη, είναι υγρά σε θερμοκρασία δωματίου και θεωρούνται ωφέλιμα λίπη επειδή μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, να μειώσουν τη φλεγμονή, να σταθεροποιήσουν τους καρδιακούς ρυθμούς και να διαδραματίσουν έναν αριθμό άλλων ωφέλιμων ρόλων. Τα ακόρεστα λίπη βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα από φυτά, όπως τα φυτικά έλαια, τα καρύδια και οι σπόροι.
Υπάρχουν δύο τύποι ακόρεστων λιπών:
α) Μονοακόρεστα λίπη, τα οποία βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε:
- Ελαιόλαδο
- Αβοκάντο
- Ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα και φουντούκια
- Σπόροι από κολοκύθα, σουσάμι κλπ.
β) Πολυακόρεστα λίπη, τα οποία βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις σε:
- Λάδια ηλίανθου, καλαμποκιού, σόγιας και λιναρόσπορου
- Καρύδια
- Σπόροι λιναριού
- Ψάρι
Τα ωμέγα-3 λιπαρά είναι ένας σημαντικός τύπος πολυακόρεστου λίπους. Το σώμα δεν μπορεί να τα παράξει, έτσι πρέπει να τα προμηθευτούμε από τα τρόφιμα.
- Ένας εξαιρετικός τρόπος για να πάρετε ωμέγα-3 λίπη είναι να τρώτε ψάρια 2-3 φορές την εβδομάδα.
- Οι καλές φυτικές πηγές ωμέγα-3 λιπών περιλαμβάνουν λιναρόσπορους, καρύδια, και σογιέλαιο.
2) Κορεσμένα λιπαρά
Τα κορεσμένα λίπη θεωρούνται ανθυγιεινά επειδή φαίνεται να αυξάνουν τα επίπεδα της «κακής» LDL χοληστερόλης. Η χοληστερόλη LDL αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις.
Ακόμα και υγιεινά τρόφιμα όπως το κοτόπουλο και τα καρύδια έχουν μικρές ποσότητες κορεσμένων λιπαρών, αν και πολύ λιγότερο από τα ποσά που βρίσκονται στο βοδινό και χοιρινό κρέας, το τυρί και το παγωτό. Τα κορεσμένα λιπαρά βρίσκονται κυρίως σε ζωοτροφές, αλλά μερικά φυτικά τρόφιμα είναι επίσης υψηλά σε κορεσμένα λίπη, όπως η καρύδα, το έλαιο καρύδας και το φοινικέλαιο.
Υπάρχει κάποια διαμάχη στην ιατρική κοινότητα για τα κορεσμένα λίπη. Μερικές μελέτες δεν έχουν βρει στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι αυτά τα λίπη συμβάλλουν άμεσα στην καρδιακή νόσο.
3) Trans-λιπαρά οξέα
Τα τρανς λιπαρά οξέα, που πιο συχνά ονομάζονται trans-λιπαρά, παρασκευάζονται με θέρμανση υγρών φυτικών ελαίων παρουσία αερίου υδρογόνου και καταλύτη, μια διαδικασία που ονομάζεται υδρογόνωση.
- Τα μερικώς υδρογονωμένα έλαια μπορούν να αντέξουν την επαναλαμβανόμενη θέρμανση, καθιστώντας τα ιδανικά για το τηγάνισμα σε fast – food.
Τα τρανς λιπαρά είναι χειρότερα από τα κορεσμένα λίπη επειδή:
- Αυξάνουν την κακή χοληστερόλη LDL και μειώνουν την καλή HDL.
- Δημιουργούν φλεγμονή που μπορεί να προκαλέσει καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια, διαβήτη και άλλες χρόνιες παθήσεις.
- Συμβάλλουν στην αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Μπορεί να έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στην υγεία ακόμη και σε μικρές ποσότητες.
Πηγή: Harvard.edu, WebMD